Het hebben van een goed werkend elektriciteitssysteem is essentieel voor iedereen die graag met de camper op pad gaat. Het stelt je in staat om al je elektronische apparaten op te laden en geeft je de vrijheid om te reizen zonder zorgen over het uitvallen van de stroom in je camper. In deze blog beschrijven we alle verschillende apparaten die je nodig hebt voor een basis elektriciteitssysteem in je camper. Van accu’s tot omvormers en zonnepanelen, we zullen de belangrijkste apparaten en hun functies uitleggen. Of je nu een doorgewinterde camperaar bent of net begint, deze gids zal je helpen met het geven van inzicht in hoe een elektrisch systeem in een camper er uit ziet.
Moet de accu bijvoorbeeld worden bijgeladen tijdens het rijden, met een kabel aan de walstroom of door het gebruik van zonnepanelen? Je kunt kiezen voor één van deze manieren, maar ook voor alle drie. Wat jij uiteindelijk nodig hebt is afhankelijk van de plannen die jij met je camper hebt. Ga je voornamelijk de campings af of zoek je liever het off-grid leven op?
Wil je het installeren van elektrische voorzieningen in jouw camper liever uitbesteden? Wij adviseren, stellen samen en installeren de elektriciteit in jouw camper op locatie door heel Nederland. Lees meer of neem contact op!
In deze blog benoemen we:
Wil je nu al vast meer weten over één van de onderwerpen die we in dit bovenstaande rijtje noemen? Zie hieronder de links naar de volgende en verdiepende blogs waarin we dieper in gaan op deze onderwerpen met behulp van overzichtelijke kleine stroomschema’s.
Voorgaande blog
Volgende en verdiepende blogs
Extra accu naast je startaccu (huishoudaccu)
De startaccu die in elke auto zit, is er meestal voor gemaakt om in een korte tijd een hoge piekstroom te leveren. De startaccu is minder geschikt voor het leveren van constante stroom voor bijvoorbeeld je koelkast of andere apparaten in je camper. Daarom heb je in je camper een extra accu nodig, ook wel de huishoudaccu, camper accu of boordaccu genoemd. Er zijn verschillende soorten accu’s te verkrijgen. Niet alle soorten accu’s zijn geschikt om als huishoudaccu te gebruiken voor in je camper. De meest interessante en voorkomende type huishoudaccu’s zijn over het algemeen de volgende drie, met elk zijn voor- en nadelen.
Wil je nou meer weten over huishoudaccu’s en hoe je de juiste huishoudaccu voor jouw camper kiest? Lees dan onze verdiepende blog over Camper Accu’s.
Wij hebben gekozen voor een AGM accu. Het zware gewicht van de accu was in ons geval geen probleem voor het totale gewicht van de camper. Daarnaast hebben we gekozen voor een goede acculader en accubeschermer, zodat de accu een zo lang mogelijke levensduur heeft. Acculader en beschermer? Wat? Verder in deze blog meer hierover!
Accu opladen tijdens het rijden
Als je de motor van je bus start, zorgt de dynamo er weer voor dat je startaccu volledig wordt opgeladen. Je kan de startaccu en de huishoudaccu met elkaar koppelen zodat je ook je huishoudaccu oplaadt wanneer je motor draait. Je kunt de accu’s met elkaar koppelen door de plussen van beide accu’s met elkaar te verbinden. Wanneer je startaccu wordt opgeladen, wordt je huishoudaccu ook opgeladen, simpel. Je wilt echter wel voorkomen dat als jouw apparaten stroom verbruiken van jouw huishoudaccu en wanneer de accu leeg is, dat de apparaten vervolgens de accucapaciteit van je startaccu verbruiken. Want als je startaccu leeg is, kun je je bus niet meer starten, niet handig. De plussen zijn immers verbonden, dus de stroom kan de ene kant, maar óók de andere kant op. Dit kan je voorkomen door een relais tussen de twee accu’s te plaatsen. Met dit relais kan de (laad)spanning van de startaccu je huishoudaccu beïnvloeden, hetgeen wat je wilt, maar andersom niet. Het meest gebruikte relais is het Victron Cyrix relais.
Let op! Het kan zijn dat jouw voertuig een ‘slimme’ dynamo heeft. In dat geval werkt het opladen van de huishoudaccu tijdens het rijden iets anders. Lees meer over het opladen van je huishoudaccu tijdens het rijden.
TIP: voeg de producten toe aan het winkelmandje van de verkoper! Zo zie je meteen de verwachtte verzendkosten, kun je de producten vergelijken en blijven ze toegankelijk via al jouw apparaten.
Accu opladen met walstroom
CEE walstroom aansluiting
Als je je accu wilt opladen met vanaf walstroom van een camping heb je het volgende nodig. Optioneel kan je een CEE adapter aanschaffen als je je accu wilt opladen vanuit een stopcontact die je thuis ook hebt.
- (Optioneel opladen vanaf een ‘normaal’ stopcontact) CEE-adapter. Met deze adapter heb je een normale stekker die je in het stopcontact kunt stoppen die je thuis ook hebt.
- CEE-kabel met voldoende lengte. Wij hebben een kabel van 30 meter lengte en ervaren dat die niet langer hoeft te zijn, maar zeker ook niet korter! De walstroom paaltjes staan vaak enkele tientallen meters verder van je camper dus de lengte ga je nodig hebben.
- CEE-invoerdoos. De invoerdoos installeer je bijvoorbeeld ergens in de wand van je camper of onder de motorkap. Maakt allemaal niet uit natuurlijk, puur wat jij handig en mooi vindt!
- Dubbelpolige aardlekschakelaar. De aardlekschakelaar plaats je zo dicht mogelijk na de CEE invoerdoos. Wanneer er een lek in stroom plaats vindt, dan treedt de schakelaar in werking. Zo houdt je alles veilig!
Meer weten? Lees dan onze blog over het opladen van je huishoudaccu met walstroom.
De andere kant van de aardlekschakelaar verbindt je vervolgens door naar je acculader en de acculader met je huishoud accu (in de volgende paragraaf meer over de acculader). Door gebruik te maken van een acculader kun je je accu af en toe volledig (100%) opladen. Dat is uiteindelijk goed voor de levensduur van je accu. Als je je accu alleen oplaadt tijdens het rijden dan wordt de accu nooit volledig opgeladen, simpelweg omdat de gecreëerde laadspanning van de dynamo daar niet hoog genoeg voor is.
Acculader
Om je accu op te laden met walstroom of het stopcontact die je thuis hebt, heb je een acculader nodig. De acculader verbind je met de kabel die uit de aardlekschakelaar komt (hetgeen wat is beschreven in de vorige paragraaf) of je stopt de kabel van de acculader in een stopcontact. De invoer heeft hiermee 230 Volt spanning. De andere kant van de lader verbind je met de plus en min polen van je huishoudaccu. De uitvoerspanning wordt aangepast en is dan geschikt voor een 12 Volt accu. Acculaders van fatsoenlijke kwaliteit passen de laadspanning continu aan om te zorgen voor de langste levensduur van je accu. Wanneer je accu bijvoorbeeld vol is, zal de lader om de zoveel tijd inschakelen. Dit wordt ook wel ‘druppelladen’ genoemd. Het is namelijk niet goed als je accu continu op 100% accucapaciteit wordt gehouden. Een acculader van goede kwaliteit, zoals een Victron Blue Smart acculader, is daarom aan te raden zodat schade aan je accu wordt voorkomen en je zo lang mogelijk gebruik kunt maken van de accucapaciteit van je accu.
Meer lezen over hoe je nou de beste acculader kiest die past bij jouw huishoudaccu en welke soorten er te verkrijgen zijn? Lees dan onze verdiepende blog over de Camper Acculaders.
Omvormer
Je zult waarschijnlijk ook apparaten gebruiken of opladen in je camper die alleen werken op 230 volt. Echter, je maakt je elektriciteit in je camper op 12 volt. Je kunt de spanning van je 12 volts accu ‘omvormen’ naar 230 volt. Je hebt hiervoor, je raadt het al, een omvormer nodig. Er bestaan acculaders die de functies laden en omvormen in één hebben. Het is aan te raden om voor een acculader te gaan dat ook een omvormers functie heeft. Dat scheelt namelijk geld én ruimte in je camper.
Voordat je je keuze maakt wat voor een acculader/omvormer jij nodig hebt, is het goed om na te gaan wat voor apparaten je wilt gebruiken met de omvormers functie. De omvormers kunnen namelijk een bepaald maximaal vermogen leveren. Als voorbeeld, wij laden in de camper vooral laptops op en gebruiken (klein) keuken apparatuur zoals een koffiebonen maler. Een omvormer van 500-1000 Watt is in dat geval ruim voldoende. Kijk vooral goed naar hoeveel Watt aan vermogen jouw apparaten nodig hebben en maak op basis van dat vermogen de keuze wat voor omvormer jij nodig hebt.
Omdat dit apparaat voor de levensuur van je accu zorgt, is het verstandig om een acculader/omvormer van fatsoenlijke kwaliteit aan te schaffen. Wij gebruiken de Victron Multiplus. Dit is een acculader en omvormer in één. Het apparaat maakt weinig geluid (fijn voor een goede nachtrust) en zorgt goed voor onze accu.
Meer weten over de verschillende soorten omvormers en hoe je de juiste kiest voor jouw 230 Volt systeem? Lees dan onze blog over camper omvormers.
Accu opladen met zonnepanelen
Zonnepanelen
Nog een manier om je accu op te kunnen laden is door middel van zonnepanelen. De zonnepanelen creëren een voltage, waarmee de accu wordt opgeladen. De zonnepanelen kun je echter niet direct op je accu aansluiten! Tussen de zonnepanelen moet nog een zogeheten PWM- of MPPT-regelaar aangesloten worden. Als je dat niet doet dan frituur je je accu omdat je je accu met een veel te hoog voltage oplaadt. In de volgende paragraaf meer over de soorten regelaars.
Zonnepanelen kunnen een bepaald maximaal vermogen leveren, afhankelijk van de zon en hoek van je zonnepanelen ten opzichte van de zon (Pmax). Het is hierbij volledig afhankelijk van jouw verbruik in je camper hoeveel totaal vermogen aan zonnepanelen jij nodig hebt. Wij hebben 2 panelen van elk 100W Pmax op het dak van onze camper, dus 200 Watt Pmax in totaal. Hiermee kunnen we onze koelbox en ventilator voorzien van stroom en kunnen we al onze kleine apparaten zoals telefoons, een laptop en een iPad continu opladen. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je in landen verblijft met veel zon… Vinden wij niet erg!
Zonneregelaar
Zonnepanelen wekken, afhankelijk van de Pmax, een bepaald voltage op. Dit voltage kan, zoals eerder gezegd, te hoog zijn voor je 12 volt accu. De voltage van de zonnepanelen moet dus bijgesteld worden zodat je accu niet kapot gaat. Over het algemeen bestaan er twee soorten zonneregelaars die je tussen je zonnepanelen en de huishoudaccu kunt plaatsen.
PWM-regelaars
PWM staat voor Pulse Width Modulation. PWM-regelaars zorgen ervoor dat de voltage van de zonnepanelen naar beneden wordt bijgesteld naar een voltage dat geschikt is voor een 12 volt systeem. Vervolgens wordt hier een stroomsterkte van gegenereerd. Met PWM-regelaars kun je niet het maximale uit je zonnepanelen halen.
MPPT-regelaars
MPPT staat voor Maximum Power Point Tracking en deze regelaars zorgen ervoor dat je het meeste vermogen uit je zonnepanelen haalt. MPPT-regelaars vormen het hoog opgewekte voltage om naar een voltage dat geschikt is voor een 12 volt systeem, maar gebruiken het hoge voltage om een zo hoog mogelijke stroomsterkte te genereren. Hierdoor wordt je accu sneller bijgeladen. Een nadeel is dat MPPT-regelaars over het algemeen wat duurder zijn.
Uiteindelijk is de keuze natuurlijk aan jou. Wij hebben ook gedacht aan het gebruiken van een PWM-regelaar, simpelweg omdat ze veel goedkoper zijn. Toch hebben we voor een MPPT-regelaar van Victron gekozen om het maximale rendement uit de zonnepanelen te kunnen halen. Ook de koppeling tussen de MPPT-regelaar en de app op je telefoon sprak ons erg aan. Daarmee kan je overzichtelijk zien wat de opbrengst is (geweest) van je zonnepanelen.
Wil je je meer verdiepen in het aansluiten en monteren van zonnepanelen op het dak van je camper? En wil je weten wat je verder nog nodig hebt voor een complete zonnepanelen set? Lees dan onze blog over zonnepanelen op je camper installeren.
Overige apparaten/benodigdheden camper elektriciteit
Accubeschermer
Een ander (optioneel) apparaat wat je kunt toevoegen in je elektrisch systeem is een accubeschermer. Wij gebruiken de accubeschermer van Victron, de Victron Battery Protect. De accubeschermer meet continu het voltage (en dus de accucapaciteit) van je accu. Als de voltage van je accu onder het ingestelde voltage komt, dus wanneer je accu leeg dreigt te raken, dan wordt je accu automatisch ontkoppelt van je verbruikers (apparaten). Zo bescherm je je accu en voorkom je dat je apparaten je accu leegtrekken naar een te laag accuvoltage dat schadelijk is voor je accu. Klik op de link om naar het product te gaan.
Accumonitor
Ook is het handig om inzicht te krijgen in de huidige accucapaciteit van je accu. Dat kan door een zogeheten ‘shunt’ te koppelen aan de min pool van je accu. Vervolgens wordt een accumonitor aangesloten op de shunt waarmee je het huidige verbruik, voltage en resterende accucapaciteit kunt uitlezen. Er zijn verschillende monitors te verkrijgen op de markt. Wij gebruiken een relatief goedkope monitor waar we goede recensies over hebben gelezen, de AILI accumonitor. We ervaren dat de monitor erg nauwkeurig is en de informatie is goed uit te lezen. Alles wat we nodig hebben! Dit is dus echt iets waar je volgens ons op kan bezuinigen. Absolute aanrader! Wil je toch gaan voor het vertrouwde merk Victron, dan kan dat natuurlijk. Victron heeft namelijk een soortgelijke Accumonitor.
Zekeringen
Foto’s van uitgebrande campers naast de snelweg. De nachtmerrie voor elke camper eigenaar. De meeste camperbranden ontstaan ergens bij je elektrisch systeem. Kabels die los trillen tijdens het rijden waarbij bijvoorbeeld een plus kabel tegen het chassis (de min) aan komt: resultaat: kortsluiting. Er ontstaat een vonkenregen, met brand als gevolg… Je kunt je systeem veiliger maken door de juiste zekeringen te gebruiken in je camper. Wanneer er kortsluiting wordt veroorzaakt in je systeem zorgt de zekering ervoor dat de verbinding wordt ontkoppeld en dat je kabel niet in de brand vliegt of wegsmelt.
Het wordt aangeraden om een zekering te koppelen aan de plus kabel van je huishoud accu en een zekering aan de pluskabel van je startaccu (beiden zo dicht mogelijk bij de plus pool van de accu). Je moet hierbij een zekering kiezen die niet groter is dan de maximale stroomsterkte dat door de kabel heen kan gaan (dus wanneer alle apparaten aanstaan). Je hoeft bovendien ook weer niet te dicht bij deze maximale stroomsterkte te zitten, want als er kortsluiting optreedt dan ontstaat er toch een veel grotere stroomsterkte dan de maximale stroomsterkte dat in de kabel mag ontstaan. Wij hebben voor beide accu’s een zekering geïnstalleerd van 50 ampère.
Zekeringkast
Daarnaast wordt het sterk aangeraden om een zekeringskastje te installeren. Alle apparaten in je camper die op je 12 volt systeem worden aangesloten, worden als eerste aangesloten op je zekeringskastje. De zekeringskastjes van Amazon worden geleverd met zogeheten steekzekeringen die je zelf kunt kiezen, afhankelijk van het soort apparaat wat je er op aansluit.
Kabels, kabelogen, kabel-verbinders en accuklemmen
De lijst met apparaten heb je nu, maar ze moeten nog met elkaar verbonden worden. Dus als laatste en misschien wel het belangrijkste wat je nodig hebt zijn de dikke rode kabels, zwarte kabels, dunnere kabels, grote kabelogen, kleinere kabelogen en accuklemmen.
De dikte van de kabels hangt af van de maximale stroomsterkte dat door de kabel heen zou kunnen gaan. De maximale stroomsterkte hangt weer af van het (totaal) vermogen van het apparaten (of groep apparaten). Daarnaast speelt de lengte van de kabel ook nog een rol bij het bepalen van de dikte van de kabel. Heb je deze informatie, dan zijn er op internet rekentools te vinden voor het bepalen van de juiste kabeldikte zoals op Luxalight.
Wij hebben voor de verbinding tussen de in deze blog genoemde apparaten kabels gebruikt met een diameter van 16 mm². Voor de verbinding van de apparaten zoals verlichting, USB-poortjes, koeling en ventilator op de zekeringskast hebben we kabels gebruikt met een diameter van 1,5 mm².
Dan heb je als laatste kabelogen nodig die passen op jouw kabels en accuklemmen die passen op de plus en min polen van je accu. De accu klemmen zijn meestal universeel.
Met dit blogbericht hopen we je duidelijk gemaakt te hebben wat je nodig hebt voor camper elektriciteit! Mis je nog apparaten die jij handig vindt? Of heb je nog vragen? Stel ze hieronder!
Voorgaande blog
Volgende en verdiepende blogs
In deze blog staan mogelijk affiliate links van externe partijen. Wanneer een aankoop wordt gedaan via de link ontvangen wij een kleine commissie van de verkoper, zonder extra kosten voor jou.
Hallo, super informatieve site. Helemaal top. Ik vroeg me af of het ook mogelijk was om de huishoud accu zowel via rijden als wallstroom en zonnenpaneel op te laden mogelijk is. Zijn er dan nog extra dingen nodig, zoals een switch om het in te schakelen of iets dergelijks? Ik hoop graag op een reactie. Alvast bedankt. Mvg kim